En İyi Koşu Ayakkabısı Nasıl Olmalıdır?
Her koşucu ne kadar antrenman yaptığı ve koşu stili konusunda tektir ve bütün koşuculara tam olarak uyan mükemmel bir koşu ayakkabısı yoktur. Her koşucu, kendisi için en iyi olan ayakkabıyı değerlendirebilmek ve seçmek zorundadır. En iyi koşu ayakkabısı ayağınızın şekline, biyomekaniğinize ve koşma mesafenize bağlıdır. Koşu ayakkabıları yoldan ayaklarınızı korumak, farklı yüzeylerde çekiş sağlamak, yastıklamayla şoku emmek ve ayaklarınızı desteklemek üzere tasarlanmışlardır.
Koşu ayakkabısı seçerken en önemli unsur ayak tipinizdir (Ayak tipleri konusunda bilgi sahibi olmak ve ayak tipinizi öğrenmek istiyorsanız Doğru Spor Ayakkabısı Nasıl Seçilir? başlıklı yazımıza bakınız). Diğer dikkat edeceğiniz şey de koşu yapacağınız zemindir. Şimdi öncelikle ayak tipine uygun koşu ayakkabılarının özelliklerini inceleyelim.
Ayak Tipine Göre Koşu Ayakkabıları
Aşağıda, üç ana tipteki ayak yapısıyla, ayakkabısız çıplak bir şekilde yere basıldığında, zeminde oluşan basıncı grafiksel olarak görebilirsiniz.
1) Düşük Kemerli (Overpronated) Ayaklar İçin Koşu Ayakkabısı
Düşük kemerli ya da başka bir deyişle düztaban ayaklar, koşarken zemine topukla basma eğiliminde olacaktır. Sonra ağırlık ayak boyunca transfer olacak ve ayak çok fazla geri dönecektir. Düşük kemerli ayak, bu özelliği nedeniyle daha fazla hareket kontrolüne sahip bir koşu ayakkabısı gerektirir.
Hareket kontrolüne sahip koşu ayakkabıları, ağırlığın ayak boyunca transfer olması sırasında ayağın aşırı içe dönmesini engeller. Denge ya da destek için ayakkabının orta tabanının iç tarafına sert bir malzemeye yastıklama yapılır. Ayakkabının sert olması hareket kontrolünü daha iyi sağlar. Daha fazla dayanıklılık için dış tabanın karbon kauçuktan yapılmış olmasına dikkat edin.
2) Normal Ayaklar (Regular veya Neutral) İçin Koşu Ayakkabısı
Normal bir ayak, koşarken de normal bir harekete sahip olacaktır. Ayak, topuğun dış bölümüne hafifçe basacaktır. Ağırlık ayak boyunca transfer olurken hafifçe uca doğru ileri yuvarlanır. Bu şokun emilimine yardım eder. Bu şekildeki normal ayaklar dengeli bir koşu ayakkabısına ihtiyaç duyar.
Dengeli koşu ayakkabıları diğer koşu ayakkabısı tiplerinin sahip olduğu elementlere az derecede sahiptir. Bazıları da hareket kontrolü ve yastıklama özelliklerine sahiptir. Bu yapı, yaralanmaları minimuma indirmeye yardımcı olur. Dış tabanı karbon kauçuk olabilir.
3)Yüksek Kemerli (Underpronated) Ayaklar İçin Koşu Ayakkabıları
Yüksek kemerli ayak, koşu sırasında yere topuğun orta bölümüne yakın bir noktadan basma eğilimindedir. Ağırlık ayak boyunca transfer olurken hafif bir dönme yapar. Bu hareket şok emilimi için iyi değildir. Bu nedenle yüksek kemerli ayaklar için olan koşu ayakkabıları yastıklama gerektirir.
Yastıklamalı koşu ayakkabıları diğerlerine göre daha fazla yastıklama malzemesi içerir. Bu ayakkabı, yüksek kemerli ayağın eksiği olan ayağın dönüşünü destekler. Bu ayak tipinin ihtiyacı olan şey, dönme ve yastıklama özelliklerinin kombine edilip üstün şok emiliminin sağlanmasıdır. Eğer koşu yaralanmaya neden oluyorsa yüksek kemerli bir ayak ortez astarına ihtiyaç duyabilir. Yastıklamalı ayakkabılar daha fazla esneme eğilimindedir.
Zemine Uygun Koşu Ayakkabıları
Koşu etkinliğinin yapıldığı zemine göre de koşu ayakkabıları farklılık gösterir. Bunlar patika koşusu, yol koşusu ve pist koşusudur. Yol, pist ve patika koşu ayakkabıları birbirinden tamamen farklıdır. Birinde zemin düzken diğerinde ıslak, kaygan ve engebeli bir arazidir.
Yol ve Pist Koşu Ayakkabısı
Bunlar uzun ve sağlam bir taban üzerinde ince bir lastiğe sahiptirler. Bu ayakkabı pistlerde koşmak için de uygundur.
Yol ve Patika Koşu Ayakkabısı
Bu ayakkabılar patika, yürüyüş yolları ve normal yollarda koşmak içindir. Ayakkabının altında düzensiz ve çakıl taşı zeminlerle başa çıkabilmek için tırtıllar vardır.
Yol Dışı Koşu Ayakkabıları
Düzgün yollar dışındaki doğal arazilerde kullanılacak koşu ayakkabılarında, kavrama çok önemlidir. Kayalık, değişik arazi ve yol dışı koşullarda yürüyüş ve hafif tepe yürüyüşlerinde de bu tip koşu ayakkabıları uygundur. Ayakkabının tabanında derin tırtıllar vardır.
En İyi Koşu Ayakkabıları Hakkında Son Söz
Koşu ayakkabısının taşıması gereken temel özellikleri özetleyecek olursak;
• Üstün yastıklama
• Doğru yerden esneme
• Denge ya da hareket kontrolü
• Yollar üzerinde çekiş gücü
• Denge ve gerekli yerde sertlik
• Gece yansıtma
• Nefes alabilirlik
İyi kalite koşu ayakkabıları vücut ağırlığının 2,5 katı şoku emmek üzere tasarlanmıştır ve kilometreler boyunca ayak, bacak ve tüm vücudun tekrarlanan bir şekilde maruz kaldığı stresten en iyi şekilde koruma sağlarlar. Sizin için en doğru olan ayakkabıyı seçmeniz konusunda umarım işe yarar bilgiler edinmişsinizdir. Sağlıklı ve sportif günler geçirmeniz dileğiyle.
Yürüyüş ve koşu için ayakkabı aldım. 3 yavaş 1 hızlı şeklinde yapıyorum ama ayakkabım koşu sırasında topuğumu vuruyor. Antreman (trainnig) ayakkabısı alırken 3 , 4 km kadar rahat koşabileceğim söylendi.ayakkabının acıtAn yastığını ezdirsem olur mu acaba
Merhaba ben bu gune kadar hic spor yapmadim ve simdi kilolarim yuzunden mecburen yapmak zorundayım ama benim ayaklarimda bi sorun var çok burkuluyor ve ben yarim düz tabanim benim için ne onerebilirsiniz bana nasil yardimci olabilirsiniz merakla cevaplarinizi ve profesyonel onerilerinizi bekliyorum.SAYGILARIMLA…
MERHABA BURHAN ALİ, ÖNCELİKLE YAPTIĞIN SPOR DALININ AYAĞINA UYGUN OLAN SPOR AYAKKABISINI SEÇ, UYGUN TABANLIK KULLAN, BAŞLANGIÇTA KOŞU GİBİ AYAĞA YÜK BİNDİREN SPOR DALLARINDAN KAÇIN, TEMPOLU YÜRÜYÜŞÜ TERCİH ET, ARA ARA HIZLANARAK VE YAVAŞLAYARAK ARA ANTRENMAN YAP, BESLENMENE DİKKAT ET, VE EN ÖNEMLİSİ BALADIĞIN SPORU DEĞİŞTİREBİLİRSİN AMA ASLA BIRAKMA, HİÇ BİR ŞEY YAPAMASAN BİLE YÜRÜ, BAŞARMAMAK İÇİN HİÇ BİR NEDENİN YOK, KOLAY GELSİN.
Samime hanım,
yazınızı çok beğendim teşekkür ederim.Ben 7 aydır düzenli koşuyorum,2ay önce ayakkabımı değiştirdim.1ay önce ayağımın üst kısmı ağrımaya başladı,bende aldırış etmedim koşmaya devam ettim fakat ağrım arttı.2 farklı hastaneye gittim röntgende birşey çıkmadı ilaç verip gönderdiler.sonra başka hastaneye gittim mr istediler mr da stres kırığı tespit ettiler ve ayağımı alçıya aldılar.4 hafta alçıda kalmasını söyledi doktor.Acaba yeni aldığım ayhakkabıdan mı oldu bu kırık yoksa antrenman seviyesini birden yükselttiğim için mi?Ayakkabıoldukça pahalı fakat ayağıma göre olmadıgını düşünüyorum.Ayağıma göre bir ayakkabı nerden alabilirim.Alışveriş merkezlerindeki satış danışmanları bu konuda fazla bilgili değil.Bana yardımcı olursanız sevinirim.
Sağlıkla kalın..
Merhaba Kadir Bey, güzel sözleriniz için teşekkürler.
Stres kırıklarına ayağın anatomik yapısı dışında zorlanması yol açar, bu gerçek bir kırık değildir, o bölgedeki kemiklerde kemiğin zorlanma nedeniyle ödem toplaması sonucunda ağrı hissedilir. Yanlış ayakkabı aynen bunun nedenidir. Buna sebep olan bahsettiğiniz ayakkabıyı bir daha giymeyiniz. Ayağınızı dinlendirin, alçı çıkınca aşamalı olarak koşmaya başlayın, gerekirse fizik tedavi yardımı alın.
Doğru bir ayakkabıyı en iyi deneyerek alabilirsiniz, doğru spor ayakkabısı nasıl seçilir başlıklı yazımızda genel kurallar var. Bu işi profosyonel yaptığınıza göre kaliteli markaların, koşu için üretilmiş modellerini deneyin.
Samime Hanım,
Cevabınız için çok teşekkür ederim.Gerçekten yardımcı oldunuz bana.Diğer yazılarınızıda okuyorum elinize yüreğinize sağlık..
İyi çalışmalar
Teşekkürler:)
Bildiklerini çevresi ile paylaşmakla gerçekten mutlu olduğunu gördüğüm
Samime’yi
spor ayakkabıları hakkında yazdıklarından dolayı kutlarım. Çağımızda artık her konu bilim ile el ele yürüyor. Samime’nin bu yazısı ile ekseri görünüşüne göre alınan ayakkabiların asıl iç yapısının ne kadar önemli ve ayrıntılı olduğu çok güzel açıklanıyor.
Bu bakımdan Samime’yi kutlarım Hayri Özmeriç
Çok teşekkürler Hayri Bey.