Düşük IQ ve gençlik yıllarındaki kötü kardiyovasküler kapasite erken bunama riskini artırıyor
Zinde Türkiye – 18 yaşındayken kardiyovasküler fitness seviyesi düşük olan veya düşük IQ’ya sahip olan erkeklerin 60 yaşına gelmeden bunama riskinin daha yüksek olduğu görüldü. Bu gözlem, 1 milyondan fazla İsveçli erkek üzerinde yapılan yakın zamanlı bir çalışmada yapıldı.
Yapılan geniş kapsamlı çalışmada, Gothenburg Üniversitesi Sahlgrenska Akademisi’nden uzmanlar, zorunlu askerlik hizmeti yapan İsveçli erkeklerin verilerini inceledi ve gençken kardiyovasküler fitness kapasitesi düşük olan erkeklerin ilerleyen yıllarda yaşadığı sağlık problemleriyle arasında bir ilişki buldu.
Artan erken bunama riski
1,1 milyon İsveçli erkeğin verilerini inceleyen araştırma ekibi, delikanlılık yıllarında düşük kardiyovasküler fitness seviyesinde olanların ileri yaşlarda daha fazla erken bunamaya maruz kaldığı görüldü.
Araştırma ekibinin başındaki isim Jenny Nyberg, “Bundan önceki çalışmalar kardiyovasküler fitness kapasitesiyle erken bunama riskinin arasındaki ilişkiyi gösteriyordu. Bizse ilk defa, erken bunama riskinin gençlik yıllarında düşürülebileceğini ortaya koyduk ve erken bunamaya sebep olan ilk sebepler üzerine bir fikir verdik,” diyor.
Hangi faktör riski ne kadar artırıyor?
Rakamlarla ifade etmek gerekirse, askerealındığı 18’li yaşlarda düşük bir kardiyovasküler fitness seviyesinde olduğu tespit edilen erkekler 2,5 katı daha yüksek erken bunama riski altında. Düşük IQ’ya sahip erkekler içinse bu risk 4 katı daha fazla. Hem düşük IQ hem de düşük kardiyovasküler kapasitenin ikisinin bir arada bulunması durumunda ise erken bunama riski tam 7 katı daha fazla oluyor.
Erken bunama riskini artıran diğer faktörler ise ırsi özellikler, sağlık özgeçmişleri ve sosyo-ekonomik koşullar.
Fitness beyni nasıl güçlendiriyor?
Araştırmanın kıdemli makale yazarı Prof. Dr. Georg Kuhn, “Biz zaten fiziksel ve bilişsel egzersizlerin nörolojik hastalık riskini düşürdüğünü biliyorduk. Fiziksel egzersizler sinir hücrelerinin yapısını koruyor ve fonksiyonlarını yerine getirmeye devam etmesine yardımcı oluyor, hatta yetişkinlerin beyinlerinde yeni sinir hücrelerinin üretilmesini bile artırıyor. Bu da bilişsel yönden nasıl güçlendiğimizi fizyolojik olarak açıklıyor. Başka bir deyişle, yüksek kardiyovasküler fitness seviyesi beynimizin hasar ve hastalıklara daha dirençli olmasını sağlıyor.” sözleriyle bu olguya açıklık getirdi.
Göz ardı edilmemesi gerekenler
Erken bunamanın belirtileri görülen erkeklere bakıldığında büyük kısmının henüz çalışma yaşlarında olduğu, evde ailesi ve çocuklarıyla yaşadığı fark edilmiş. Bu da sorunun yalnızca kendilerini değil, ailelerini de etkileyeceğini gösterdiğinden bu konunun toplum için önemi daha da büyüyor. Bunun için, erken bunama belirtileri gösteren erkeklerin göz ardı edilmemesi gerekiyor.
Nyberg sözlerini şöyle bitirdi: “Araştırmamızın beyin hastalıklarını önlemede alınabilecek tedbirler ve yeni araştırmalar yapılması konusunda öncülük ettiğini düşünüyoruz. Belki de profilaktik ve erken bunama gibi riskler taşıyan insanlar üzerinde bir tedavi aracı olarak egzersiz kullanılabilir.”
Fotoğraf: Tom
Yorumlar