Vücut Geliştirme mi Bodybuilding mi?

Yazan: İlşad Özkan

Vücut geliştirme sitesi olarak adım attığımız sanal alemde, mevcut vücut geliştirme sitelerini yetersiz ve yer yer hatalı bulmamız bizi harekete geçiren başlıca nedenlerden birisiydi. Şimdiden görmeye başlıyoruz ki internette vücut geliştirme alanında yayın yapan diğer siteleri de kimi konularda etkileyerek kendileri için yeni olan adımlar atmalarına sebep olabilmişiz. Siteler arasında, arka planda yaşanan bu rekabet sonucu bütün vücut geliştirme siteleri gelişecek ve sonuçta kazanan siz sporseverler olacaktır. Yükselişimizi liderlikle taçlandıracağımız bu yarış bize göre bir hizmet yarışıdır ve bu hizmet yarışında, birinciliği ele geçirdikten sonra korumak, hep hak eder olarak kalmak başlıca amaçlarımızdandır.

Vücut geliştirme konusunda yabancı ya da eski makalelere ek olarak, Türkçe ve özgün makaleler üretmek gibi temel farklılıklarımız gibi pek çok nedenden ötürü kolayca yükseldik, ve yükselmeye devam ediyoruz. Öncelikle vücut geliştirmeye baktığımız pencerenin “daha bizden, daha akılcı” olması bizim başlıca ayırıcı özelliklerimizden. Bir bakla ayırıcı özelliğimizde sürekli “yenilik” yaratmak için gösterdiğimiz çabadır. Site olarak Türk milletine hizmet vermeye devam ederken siz ziyaretçilerimizin desteği bizim için en kuvvetli bir destek olmaktadır.

Bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görsel: Oberazzi Creative Commons lisansına uygun olarak kullanılmıştır.

Vücut Geliştirme ve Bodybuilding

Çeşitli ortamlarda bodybuilding ve “vücut geliştirme” kelimelerinin farklı anlamlara geldiğini ve aynı anlamda kullanılmaması gerektiğini, doğrusunun bu olduğunu dile getirdik. Şimdi bunu kendi yayın organımızdan dillendirmeye başlıyoruz.

Bize göre “bodybuilding” Türkçede karşılığını bulmamış ayrı bir spor dalıdır. Bunun dilimize geçmişte “vücut geliştirme” olarak geçmesi bir hatadır. Bodybuilding başta kas büyütmeye dayanan, orantılı ve simetrik bir gelişimin arzulandığı bir çeşit kas geliştirme sporudur. Ancak bodybuilding değerlerine göre “gelişim” sayılmayan pek çok kas gelişimi vardır ve bunlar bodybuilding sporunca istenmemektedir. Örneğin bir bodybuilding sporcusunun kondisyon, sürat, kuvvette devamlılık, çabuk kuvvet gibi özelliklerini geliştirmesi asla şart değildir. Ancak aslında bir insanın sürat, kondisyon, kuvvette devamlılık gibi özelliklerini geliştirmesi de “kas gelişimi” olmaktadır. Ayrıca vücut-beyin uyumu vb. özelliklerini geliştirmesi de bir geliştirmedir. Özetle vücut geliştirmede adı bile geçmeyen bir çok gelişim aslında “vücut geliştirme” kavramının anlamını karşılayabilmektedir.

Elbette bodybuilding sporunun da kıymetini biliyoruz, amacımız bu sporu küçültmek değil, bu sporu eksisiyle artısıyla doğru bir biçimde tanıtmaktır. Örneğin vücudunu şekle sokmak isteyen birine bodybuilding yapmasını önermek doğru olabilmekteyken, kuvvet arttırmak isteyen birine sadece bodybuilding önermek yanlıştır. Bugün bu yanlışa düşen sözde spor çalıştırıcıları olması üzücüdür. Biz bu yanlışın düzeltilmesini istiyoruz.

Bodybuilding neredeyse tamamen ağırlık çalışmalarına dayanır. Bu spora göre ağırlık çalışması etkisiyle oluşan “hipertrofi” ve “hiperplazi” kuşkusuz bir ilerlemedir. Bu spora göre kasların küçülmesi bir ilerleme değil, gerilemedir.

Vücut Geliştirmenin Anlamı Çok Geniştir, Kısıtlamak Niye?

Vücut geliştirme anlamını bodybuilding sporundan bağımsız ele aldığımızda; kuvvette devamlılık, hız artırımı, dayanıklılık artırımı, kaslara yardımcı elemanların gelişimi, beyin-vücut uyumu ve bedensel hareketlerde çabuk karar verme yeteneği ilerlemedir. Ancak başta dayanıklılık gelişimi sonucu oluşan kas liflerinin çaplarının hipertrofinin aksine küçülmesi bodybuilding’e göre bir ilerleme kabul edilmemektedir. Hipertrofi; doku veya organın hücrelerinin hacminin artışına bağlı olarak aşırı büyümesi, dokuyu oluturulan hücrelerin, hacminin artışıdır. Bunun sonucunda meydana gelen olaylardan birisi de kas liflerinin çaplarının büyüyerek, kas büyümesidir. Ancak yeterince yoğun dayanıklılık antrenmanları sonucu, kas liflerinin çapları işlevsel bir daralma gerçekleştirir, bu da bir gelişimdir. Vücut geliştirmeye göreyse bu durum bir gerileme ve bir kayıptır. Yani vücut geliştirme anlamının içinde olan pek çok olumlu gelişme ve pek çok değer bodybuilding tarafından göz ardı edilmekte, hatta yer yer “gerileme” olarak kabul edilmektedir.

Herkese sormak istiyorum, sizce taşıması gereken anlamı yok sayan hatta reddeden bir kelime doğru bir kelime olabilir mi? Vücut geliştirmeyi bodybuilding ile özdeşleştirmenin sonucu budur.

Bana göre “bodybuilding” kelimesinin dilimize “vücut geliştirme” olarak geçirilmesi büyük bir hatadır. Çünkü bodybuilding kelimesinde kullanılan “building” kelimesinin tam karşılığı “geliştirme” olamayacağı gibi, “geliştirme” kelimesinin anlamı da bodybuilding mantığına uygun kas yapmakla sınırlandırılamaz, bundan fazlasıdır.

Bilinçsiz İhanet

Onlarca spor oyunu, savaş sanatı ve idman düzenini dünyaya armağan etmiş köklü bir milletiz. Bugün “vücut geliştirme” işini bodybuildingle eşdeğer tutmak tarihimize ve milletimize bilmeden ihanet etmektir.

Vücut geliştirme işi; güreş, cirit ve daha pek çok ata sporumuzun, ya da olimpik branşlara bağlı antrenmanların yapılmasıyla pekala gerçekleştirilebilmektedir. Şimdi siz tutup da vücut geliştirmeyi bodybuilding ile bir tutmaya devam ederseniz, vücut geliştiren diğer sporlar ve idman düzenleri unutulmaya başlanır. Vücut geliştirme diyen herkesin aklına bodybuilding gelir. Bugün bile birisine “vücut geliştiriyorum” deseniz, sizin bodybuilding yaptığınızı sanacaktır. Bu kelimelerin özdeşleşmesi, abartmıyorum, felaket olur.

Bodybuilding ayrı, vücut geliştirme ayrıdır. Benzer yanları olan ayrı kavramlardır.

Alışılmış Yanlış da Olsa Değiştirilmemeli midir?

Vücut geliştirme kelimesi, bodybuilding kelimesinin karşılığı olarak tutulmuş ve yaygınlaşmıştır. Bunun için başta federasyon olmak üzere pek çok grup bu isim değişikliğine karşı çıkabilir. Ancak bunu yaparlarsa bir yanlışı savunmuş olurlar.

Bodybuilding kelimesi acilen doğru olarak Türkçeleştirilmelidir. Başta federasyon olmak üzere bu değişiklik onaylanmalı ve toplumda kullanılması yaygınlaştırılmalıdır, öyle ki vücut geliştirme kelimesiyle bodybuilding özdeşleştirilmesi kalmayana kadar. Gerek henüz dilimizde tam karşılığını bulmamış bodybuilding sporu, gerekse diğer spor dalları ve Türk Milleti için en doğrusu budur.

Bugün kimi gençler vücut geliştirirken zorlu koşular yapmanın ya da yerine göre gelişim döneminde bile bazen az yemek yemenin vücut geliştirmeye engel olduğu gibi yanlış bir inançtadır. Bu yanlışın sorumluluğu vücut geliştirmenin bodybuilding ile özdeşleştirilmesidir. Halbuki bazı özelliklerin gelişimi için, gelişme döneminde az yemek yemek veya zorlu koşular yapmak bodybuildinge göre doğru değilken, vücut geliştirmek için çok doğru olabilmektedir. Ama kavram karmaşası yaşandığı için bu yanlışlara düşenler, bodybuilding kurallarını vücut geliştirmenin anayasası zannedenler var.

Bu yanlışların düzeltilmesi için acilen GSGM, TDK, VGFBF ve deneyimli spor adamları ortak bir çalışma yürüterek, son yıllarda büyük ilgi gören bodybuilding sporunun doğru karşılığını bulmalıdırlar.

Bu konuyu önemsemeyenler, bu yanlışın katlayarak çoğaltmaya devam edeceği sonuçların sorumluluğunu taşıyamaz, bu vurdumduymazlığın hesabına başta gençler olmak üzere millete veremezler.

İlşad ÖZKAN

Bu yazı GSGM, TDK, VGFBF ve diğer spor federasyonlarına dilekçe biçiminde postalanmıştır. Siz de düşüncelerinizi yorumlar kısmından paylaşırsanız sevinirim.